Van Compostela tot de Algarve

Ze kamperen al ruim dertig jaar, tot vijf jaar geleden nog met een flinke caravan. ‘Maar die werd te groot toen de drie kinderen het nest uit vlogen’, vertelt Carine. ‘Van onze semi-integraalcamper hebben we nog geen ogenblik spijt gehad. Pasar-vrienden hadden er ook zo een en toen we hun exemplaar eens goed gingen bekijken, waren we verkocht. Net goed voor ons tweeën.’ Voor Patrick is de aanwinst nog zo praktisch: ‘Je komt er bijna overal mee. Geen gedoe meer met maneuvreren op smalle wegen en in kleine dorpen. En met de fietsen heb je ook altijd lokaal vervoer bij je.’

Deze keer hadden ze 43 deelnemers mee op reis, driekwart met een camper. ‘Veel mensen waren al op eerdere reizen mee geweest. We hadden wat schrik dat er in zo’n grote groep kliekjes zouden ontstaan, maar dat is gelukkig niet gebeurd’, herinnert Patrick zich. ‘Eén koppel was voor het allereerst mee en die vonden het achteraf een topreis.’

Zelf waren Carine en Patrick een jaar eerder mee naar Portugal als co-begeleiders, maar onderweg keken ze uit naar nieuwe mogelijkheden en activiteiten onderweg. Dat bracht hen op het idee om de rondreis uit te breiden met de onvolprezen Algarvestreek en ze dachten eens goed na over een startplek. Dat werd het Spaanse Compostela. Met reden.

Stop 1:  Compostela (1.805 km)

Het grootste wierookvat

De keuze ligt niet voor de hand, maar ze is zeker niet gek. Het bedevaartsoord spreekt tot de verbeelding en in Compostela ben je al dicht bij het noorden van Portugal. ‘Begin september zijn de temperaturen nog heel aangenaam in het noorden van Portugal’, betoogt Carine. ‘Naarmate we zuidwaarts trekken blijft dat zo. Als we omgekeerd zouden reizen, riskeer je in het zuiden te hete dagen en krijg je het meer noordelijk net iets te fris.’

Een bezoek aan Compostela is ondenkbaar zonder de kathedraal binnen te stappen. ‘Groots, indrukwekkend, maar deze keer stond het interieur in de steigers voor een opknapbeurt’, zegt Patrick. ‘Maar dat is nu helemaal achter de rug. En eenmaal binnen moet je de butafumeiro gezien hebben, ’s werelds grootste wierookvat. Anderhalve meter hoog en meer dan 53 zilveren kilo’s zwaar. Bij speciale gelegenheden wordt het nog gebruikt. Dan slingeren een paar mannen het vat aan een takel door de dwarsbeuk. Spektakel gegarandeerd.’

Patrick gidst er zelf in de stad. ‘We zijn zelf gelovig en ik heb me toch wat verdiept in de eeuwenoude bedevaarten en de betekenis van deze fascinerende plaats. En welke overtuiging mensen ook hebben, iedereen is geïnteresseerd in die verhalen.’

Dag 1-2 Camping As Cancelas

Rúa do Vintecinco de Xullo 35, Santiago de Compostela

campingascancelas.com

Stop 2: Porto (298 km)

Port aan de gouden rivier

Gidst Patrick zelf in Compostela, eenmaal in Portugal gaat de groep op uitstap met lokale gidsen. Meestal zijn die Nederlandstalig en gaat het om landgenoten die al jaren in Portugal wonen. Als het niet anders kan, is de gids Engelstalig. Met de Vlaamse Patricia op stap door Porto en op uitstap in en rond de Dourovallei had de groep het getroffen. ‘Patricia woont al dertig jaar in Portugal, heeft kunstgeschiedenis gestudeerd en vertelt honderduit over de monumenten, de geschiedenis en de mentaliteit van de Portugezen’, zegt Patrick. ‘En met Porto heb je meteen een stevige start. De kathedraal, de azulejos in het station, je wordt meteen in de Portugese sfeer gedompeld. Trouwens, tot voorbij Lissabon lopen de kloosters, kathedralen, de nederzettingen van de Moren en de herinneringen aan de ontdekkingsreizigers als een rode draad met je mee.’

Tegelijk is een tocht langs en een boottrip op de Douro – de gouden rivier – voor velen al een hoogtepunt van de reis. ‘Je ziet hoe de hellingen uitgegroeid zijn tot olijfgaarden, tot wijngaarden en fruitgaarden op terrasvormige akkers’, weet Carine. ‘En het is ook de streek van de portwijn natuurlijk. Dus leren we het verschil tussen Ruby, Tawny en de uitzonderlijke Vintage port. Voor de proeverij was het nog een dag wachten op de busuitstap naar Vila Nova de Gaia. Daar hebben ze wel dertig wijnkelders.’ Het is een van de voordelen van de busuitstappen. Je mag een glaasje proeven onderweg, je hoeft zelf niet achter het stuur.

Ook een bezoek aan Braga – het Portugese Rome – met zijn monumentale barokke trap naar de bedevaartkerk van Bom Jesus do Monte en het gotische paleis van de hertog van Bragança in Guimaraes stonden op het programma. ‘Uitstappen, bezoeken, gidsen en pakweg acht maaltijden onderweg zijn inbegrepen’, zegt Patrick. ‘Alleen wie op een vrij moment meegaat op een extra aangeboden bezoek, betaalt dan een bijkomend bedrag. En het is altijd leuk om zien hoeveel mensen ook dan mee aansluiten.’

Dag 3-6 Camping Orbitur Angeiras

Rúa de Angeiras 821, Lavra-Angeiras

orbitur.pt/en

Stop 3:  Sao Pedro de Moel (218 km)

Vleermuizen in de bib

Zonder de Tempelridders zou het stadje Tomar niet veel voorstellen, maar de vechtjassen die de kruisvaarders moesten beschermen hadden hier wel hun Portugese hoofdkwartier toen ze de Moren kwamen verdrijven. Ze namen hun intrek in het Convento do Cristo. Hun opvolgers verfraaiden het in weelderige Manuelstijl. Met zijn zeven kloostergangen prijkt het vandaag op de Unesco-Werelderfgoedlijst.

En dan was er Fatima, het Lourdes van Portugal. ‘We zijn er tot ’s avonds gebleven om de dagelijkse kaarsjesprocessie mee te maken’, zegt Carine. ‘En of je nu gelovig bent of niet, het blijft een ontroerend moment.’ Worden het zo geen lange dagen? ‘Soms wel, maar we bouwen ook rustdagen in. En op een uitstap als deze vertrekken we pas na de middag’, zegt ze. ‘Dan kan iedereen uitslapen. Maar toegegeven, door de nacht terug naar huis wordt het meestal stil in de bus.’

‘Ook naar Coïmbra deden we het zo’, herinnert Patrick zich. ‘Maar dat had ook een praktische reden. De oude universiteit heeft er een fenomenale barokke bibliotheek met wel 300.000 manuscripten. Ze houden er zelfs vleermuizen om al die historische stukken te beschermen. Ze jagen er ’s nachts op insecten en motten. Voor een bezoek moet je vooraf reserveren. In ons geval konden we pas ’s avonds binnen.’

Voor de groep verder trok naar Lissabon stond nog een bezoek aan de 12de-eeuwse abdij van Alcobaça op het programma. Een van de grootste ter wereld en met een kerk naar het voorbeeld van Clervaux. Na al die cultuurhistorische indrukken werd het tijd voor wat flaneren in het toeristische Nazaré, ooit de beroemdste vissershaven van het land. Weinig kampeerders zegden nee tegen een buitenmaatse ijscoupe op een terras.

Dag 7-10 Camping Orbitur São Pedro de Moel

Rúa Volta Do Sete, São Pedro de Moel/Marinha Grade

orbitur.pt/en

Stop 4: Lissabon (142 km)

Fado aan de Taag

Voor Lissabon hebben Carine en Patrick woorden te kort. De stad heeft werkelijk alles om blij van te worden. Heel verschillende wijken, musea, een eindeloze promenade langs de Taag, een geschiedenis vanjewelste en een aangenaam klimaat. ‘Om nog te zwijgen van de indrukwekkende entree over de Brug van de 25ste april’, weet Patrick. De rode stalen hangbrug lijkt sterk op die van San Francisco en is een verkeersader die je de stad in katapulteert.

De groep had het geluk dat de Belgische Patricia ook hier mee op verkenning was. ‘Ze is iemand die werkelijk met hart en ziel vertelt’, zegt Carine. ‘En ze legt aldoor verbanden. Met de geschiedenis, met figuren, met eerdere bezoeken. En bovenal, ze versierde voor ons een uitstekende fado-avond.’ Patrick valt haar bij: ‘Je kan in Lissabon op veel plaatsen naar de typische melancholische muziek gaan luisteren, maar vaak zijn dat te grote, soms weinig inspirerende plekken. Patricia koos voor een kleiner familierestaurant in de wijk Alfama. Oma, mama en dochter aan het fornuis, vrienden van de familie op het podium. We zaten gebeiteld voor een avondvullend programma. Zo’n stek vind je zelden als je in je eentje door de stad dwaalt.’

Het verblijf in Lissabon groeide uit tot een stevige citytrip met een bezoek aan de rijke badplaats Cascaïs en het hoger gelegen Sintra met zijn weelderige tuinen en parken rond paleizen en landhuizen – ‘Het sprookjesachtige en kleurrijke Paleis van Pena is een must, maar je moet er vroeg bij zijn door de drukte.’ De overbekende toren van Belém en het Monument van de Ontdekkingen passeerden ook de revue, en voor de liefhebbers van de typische Manuelstijl met zijn rijkelijke, vaak naar de zeevaart verwijzende motieven, mocht het klooster van Jerónimos van Belém niet ontbreken.

Dag 11-15 Lisboa Camping & Bungalows

Estr. da Circunvalação 1400, Lissabon

lisboacamping.com

Stop 5: Lagos (279 km)

Safari in de Algarve

Na twee weken intensief rondtrekken en een stevige trip richting Algarve zijn wat vrije momenten welkom. Toch hebben Patrick en Carine ook dan het een en ander in de aanbieding. ‘Zo waren de boottocht naar de grotten van Ponta da Piedade en de tour langs de kust naar Kaap Sint-Vincent een succes’, laat Carine zien aan de hand van haar fotoboek.

De daguitstap naar Silves en het Monchiquegebergte was wél vooruit geboekt. ‘De Algarve is bijzonder mooi, maar ook best toeristisch. En toch hadden we met Kim en Vasco weer een knap stel gidsen die ons mee het binnenland in namen voor een dag vol verrassingen. Iedereen mee in jeeps, niets luxueus maar wel een heel fijne belevenis', vertelt Patrick enthousiast. ‘Zij is Vlaamse, hij Portugees. Ze namen ons mee naar een kurkwoud, naar een stoelenmaker, een ambachtelijke bakkerij en een medronho-distilleerderij. Op een haast onvindbare plek stoken ze daar een soort jenever van de vruchten van de aardbeiboom.’ Daar kwam nog een lunch met kip piri-piri bovenop. Voor dit typisch Portugese gerecht worden kippenboutjes en -vleugels vooraf op smaak gebracht met een marinade op basis van paprikapoeder en chilipepers.

Dag 16-19 Turiscampo Yelloh Village, Lagos

Stop 6: Olhão (107 km)

Barbecueën aan de Ria Formosa

Opnieuw een vrije dag en gelegenheid om het pittoreske kuststadje Olhão en de oude straatjes en het kasteel van Tavira te bezoeken.

Ook hier zorgden Kim en Vasco voor een daguitstap naar het oosten van de Algarve om kennis te maken met de Romeinse wortels van de streek, aangevuld met een boottocht naar een van de eilanden van het Natuurpark Ria Formosa. ‘Je kan het wat vergelijken met het Zwin bij ons, maar dan met een zonniger klimaat’, lacht Patrick. ‘De werking van het tij laat zeewater landinwaarts stromen. Dat geeft een heel aparte biodiversiteit. Tegelijk kregen we een overheerlijke lunch. Onze gidsen kochten ter plekke verse vis en zeevruchten en bereidden die op de barbecue. Ze hadden tafels, stoelen en luifels laten aanrukken. Zo zaten we overheerlijk te eten aan de rand van het water.’

Dag 20-22 Camping Pinheiros de Marim

Pinheiros de Maxim, Olhão

sbsi.pt/atividadesindical/Servicos/ParquedeCampismo/Pages/default.aspx

Stop 7: Évora (244 km)

Bijbenen in het knekelhuis

Met een laatste, langere pleisterplek in Évora logeerde de groep in het binnenland en was de terugweg al een stukje ingezet.

De daguitstap naar de stuwdam van Alqueva bood volgens Carine alvast een rustgevend moment: ‘Dankzij de gezellige boottocht op het stuwmeer. We hebben de boot voor ons alleen. De gids wordt al wat stiller, de groep geniet van het uitzicht en het kabbelende water. De bouw van de dam was een groots opgezet Europees project om de dorre Alentejostreek vruchtbaarder te maken door bevloeiingen en de aanplant van nieuwe gewassen.’

Vila Viçosa met zijn huizen van wit marmer en het imposante paleis van de hertogen van Bragança zetten de kampeerders terug op het spoor van de laatste cultuurhistorische topper, Évora. ‘Ze noemen het ook wel de Portugese kunststad’, weet Patrick. ‘Ook hier weer grote voorbeelden van christelijke pracht en praal. Bezoek niet alleen de kathedraal, maar kijk ook eens op het dak uit over de stad. Het klooster van Lóios is gedeeltelijk staatshotel geworden en het regionaal museum huist in het vroegere paleis van de aartsbisschop.’

Toch gaan heel veel bezoekers naar de nogal buitenissige Capela dos Ossos, de beenderkapel in een van de twaalf kapellen van het franciscanenklooster. Dat knekelhuis is er niet zomaar gekomen. ‘De paters wilden hun bezoekers herinneren aan de eindigheid van het leven’, zegt Patrick. ‘Ze vonden er niet beter op dan de beenderen en schedels van pakweg vijfduizend overledenen terug op te graven en tegen de muren en pilaren uit te stallen om gelovigen de ultieme les voor te houden. Om alle twijfel uit te sluiten, hangt boven de ingang de spreuk "Nos ossos que aqui estamos pelos vossos esperamos". Dat betekent zoveel als: onze botten die hier zijn, wachten op die van u.’

Meteen had de groep een geweldige afsluiter om bij het afscheidsdiner na te praten. Van Covid-19 was die avond nog lang geen sprake.

Dag 23-28 Camping Orbitur, Évora